به طور کلی در صنعت فولاد به ورق هایی که با نورد گرم تولید می شوندورق سیاه و به ورق های تولیدی با نورد سرد ورق روغنی گفته می شود. ما در این مقاله سعی داریم تا شما را با این نوع ورقه آهنی و انواع آن ها آشنا کنیم و از کاربرد های این ورقه آهی در صنعت نیز مطلع شوید. پس در ادامه با ما همراه باشید تا انواع ورقه های روغنی را بشناسید.
ورقه آهنی روغنی چیست ؟
همانند ورق سیاه، نام ورق روغنی هم ربطی به چرب بودن سطح این نوع ورق ندارد بلکه به خاطر صیقلی و براق بودن سطح این نوع ورق در بازار به اصطلاح به آن روغنی گفته می‌شود. فرآیند تولید ورق‌های روغنی به روش نورد سرد انجام می‌شود و دلیل براق بودن محصول نهایی نیز همین روش تولید است. هدف از تولید این نوع ورق دستیابی به کیفیت سطحی بالا و تهیه ورق‌هایی با ضخامت‌های پایین‌تر است.ورق روغنی در بازار تجاری به ورق سرد معروف بوده و دلیل اصلی نامگذاری این محصول شکل ظاهری آن نامیده شده است.پس از تولید به دلایل مختلفی از جمله جلوگیری از زنگ زدگی روغنکاری می شود.
انواع ورقه آهنی:
ورق‌های روغنی را بر اساس آلیاژ به کار رفته در آن‌ها (درصد کربن، منگنز، سیلیسیوم، فسفر، گوگرد، کروم و …) و همینطورعملیات حرارتی صورت گرفته برای ساختشان به سه دسته زیرطبقه بندی می‌کنند.البته انواع دیگری از ورق های روغنی وجود داردکه میتوان دو مورد پرکاربرد ورق های ضدسایش(EK2)و ورق های ضدزنگ(QSTE)را از میان آنان نام برد.
1-ورق معمولی ST12
پرکاربردترین ورق روغنی است و برای انواع سازه ساختمانی یا صنعتی استفاده می‌شود. میتوان این نوع ورق را که به ورق های کششی معروف هستند، تا ۴۵ درجه خم کرد. از مزیت‌های این نوع ورق روغنی، میتوان به تاریخ انقضای بالای آن که تا ۱۸ ماه است، اشاره کرد.
2-ورق نیمه کشش ST13
این نوع از ورق در سازه های صنعتی و غیرصنعتی با پرسکاری در عمق کم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول که به آن ورق نیمه کششی یا نیمه کشسانی هم می‌گویند، تا ۹۰ درجه می‌تواند خم شود وتاریخ انقضای آن حداکثر ۸ ماه است. این ورق قابلیت جوشکاری خوبی دارد.
3-ورق فوق کشش ST14
این ورق به دلیل داشتن ساختاری انعطاف پذیرتر نسبت به ورق های روغنی دیگر، در صنایعی مثل خودروسازی که پرسکاری عمیق درآن‌ها صورت می‌گیرد، کاربرد دارد. این محصول می‌تواند به طور کامل تا شود و تاریخ انقضای آن ۸ ماه است.
نحوه تولید ورقه های آهنی روغنی
در مرحله اول محصول خروجی فرایند نورد گرم (پس از خنک شدن)، وارد فرآیند اسید شویی می‌شود و پس از اتمام این فرآیند ورق روغنکاری شده و مجدداً کلاف پیچ می‌گردد. در مرحله بعد کلاف در دستگاه نورد سرد (که معمولاً به صورت رفت و برگشت است) قرار گرفته و فرایند نورد آغاز می‌شود،درجریان این فرایند ورق به صورت سرد و در دمای محیط از بین غلتک‌ها عبور می‌کند و این فرایند تا زمان دستیابی به ضخامت مورد انتظار ادامه پیدا می‌کند. تا درنهایت مجدداً ورق کلاف پیچ شود. فرآیند کلاف پیچ کردن ورق روغنی در این مرحله به‌منظور کاهش کشش ناشی از پیچش و لبه بری کویل ها انجام می‌پذیرد. در برخی از واحدهای صنعتی به‌منظور رفع چربی‌ها و آلودگی‌های سطحی ناشی از فرایند نورد سرد، فرایند شستشوی الکترولیتی نیز انجام می‌شود.
همچنین با توجه به نوع ورق و محل استفاده به‌منظور دستیابی به ساختار متالورژیکی همگن و یا خواص مکانیکی مورد انتظار، ممکن است فرایند آنیل (بازپخت) نیز بر روی کلاف‌ها انجام شود. پس از انجام فرایند نورد سرد و فرایندهای جانبی و اصلاحی، ورق به‌منظور حذف موج، صافکاری و لبه بری وارد فرایند اصلاح نهایی می‌گردد و پس از پایان کار به‌منظور جلوگیری از زنگ‌زدگی ورق، روغنکاری انجام می‌شود.
ضخامت ورقه آهنی
دستگاه های نورد سرد معمولا ضخامت سنج‌هایی در بخش خروجی محصول دارند. غلتک‌های این دستگاه‌ها طوری طراحی شده که میتوان حرکت ورق را در آن‌ها معکوس کرد. به این ترتیب که اگر ضخامت فولاد به حد مورد نظر نرسیده بود، فولاد دوباره حرکت معکوس انجام دهد و با نزدیک‌تر شدن غلتک‌ها، ورق به ضخامت لازم برسد. این روند آن‌قدر تکرار می‌شود که ضخامت مورد نظر به دست آید. بعضی دستگاه‌ها نیز به این صورت هستند که می‌بایست دوباره ورق از ابتدا وارد دستگاه شود و با نزدیک شدن غلتک ها، دوباره فرآیند نازک کردن ورق انجام گیرد. معمولا هر بار عبور از میان غلتک‌ها، ضخامت را بین ۵۰ تا ۹۰ درصد کاهش می‌دهد. با توجه به نیروهای فشرده کننده و اصطکاک میان سطوح، دمای سطح ممکن است به بیش از 250 درجه برسد، در نتیجه برای خنک کردن سطح نیاز به یک عامل خنک کننده است که معمولا از روغن یا آب استفاده می‌شود. ضخامت ورق روغنی می‌تواند بین 0.12 تا 3 میلیمتر باشد. البته اندازه های استاندارد آن 0.35تا 3 میلیمتر است.
برخی از کارخانه های جهانی تولید ورقه روغنی
- ورق روغنی فولاد مبارکه
- ورق روغنی هفت الماس
- فولاد درخشان
- فولاد غرب
- قزاق
- کره
- چین
- ایثار هند