سازه‌های فلزی و بتنی معروف‌ترین نوع ساختمان‌ها میباشند.نحوه ترکیب و قرارگیری اجزای باربر مانند تیر و ستون و مهاربندها و هم چنین چگونگی اتصال آن ها می تواند بر چگونگی انتقال بارهای قائم و جانبی تاثیرگذار می باشد.اسکلت اصلی سازه وظیفه دارد که بارهای وارد بر سازه را به خوبی تحمل کرده و بارهای اضافی را در زمان مناسب به زمین انتقال دهد. این کار از آسیب به سازه و تخریب آن در برابر انواع نیروهای استاتیک و دینامیک جلوگیری می کند. در ضمن شما میتوانید برای دستیابی به انواع سازه ها و انواع ورقه هایی که در ساختمان سازی استفاده میشود و برای شناخت بیشتر آن میتوانید به اینجا مراجعه کنید.
قاب ساختمانی چیست؟
از عناصر اصلی ساخت‌و‌ساز هستند. نحوه استفاده از آنها در بناهای مختلف با هم تفاوت دارد. به‌عنوان‌مثال سازه‌هایی که از نوع سخت استفاده می‌کنند، با اتصالات پین طبقه‌بندی می‌شوند و قاب‌های صلب نیز در آنها ثابت هستند؛ در صورتی که در سیستم مهاربندی شده، از انواع شیروانی و پورتال استفاده می‌کنند. در تعریفی ساده‌تر میتوان گفت مکان و ساختار المان‌های باربر بنا مانند تیرها، ستون‌ها، مهاربندها و نحوه اتصال آنها را قاب‌های ساختمانی می‌گویند که تاثیری مستقیم در انتقال بارهای افقی و عمودی دارند.ر مورد استحکام سازه ها دقت در مواردی مانند اجرای قالب بندی فونداسیون و بعد از آن قاب و خرپا از اهمیت بالایی برخوردار است. در تعریف جزئی تر میتوان گفت قاب به سازه ای گفته می شود که در آن اتصال تیر به ستون از طریق انواع مفصل انجام خواهد شد. در نوع ساده این اتصال ها هیچگونه لنگری ایجاد نخواهد شد و این نوع اتصالات تنها از جدا شدن تیر و ستون جلوگیری می کنند.
انواع قاب های ساختمانی
قاب های ساختمانی انواع مختلفی دارد که در ادامه آن هارا به شما معرفی میکنیم.
1-سیستم قاب ساده
در سیستم قاب ساده همه ی اتصالات به صورت مفصلی است و امکان انتقال نیروهای لنگری به هیچ عنوان وجود نخواهد داشت. در این نوع قاب ها وظیفه اصلی تیرها و ستون ها انتقال بارهای زنده و مرده به فونداسیون و بعد از آن به زمین می باشد.
2-سیستم قاب خمشی
قاب خمشی یکی از انواع قاب ساختمانی است که از آن برای مقابله با نیروهای جانبی وارد شده بر سازه مانند نیروهای به وجود آمده از زلزله استفاده می شود. در واقع استحکام سازه با قاب های خمشی در برابر زلزله بیشتر از قاب های ساده است. قاب خمشی انواع مختلفی دارند که در ادامه به آن میپردازم.
- قاب خمشی فولادی:
به طور کلی در سیستم های قاب های خمشی از دیوارهای برشی و یا مهاربندها استفاده نمی کنند و بارهای جانبی تنها به واسطه ی قاب خمشی مهار خواهد شد. از این سیستم بیشتر در ساختمان های اداری استفاده می کنند. زیرا در این ساختمان ها رفت و آمد بیشتر بوده و نیاز به فضایی منعطف تر برای انجام کارهای مختلف وجود دارد. استفاده از سیستم های قاب خمشی فولادی می تواند فضای آزاد معماری بیشتری را ایجاد کند. به همین دلیل برای این نوع ساختمان ها مناسب تر است.
- قاب خمشی معمولی:
قاب خمشی معمولی دارای اجزای ساخت بسیار دقیقی می باشد. به همین دلیل از ایجاد تغییر شکل های فرا ارتجاعی در صورت بروز زلزله جلوگیری خواهد کرد و این امر می تواند باعث ایجاد آسیب در سازه شود. به همین دلیل معمولاً در مناطق زلزله خیز از قاب های خمشی معمولی استفاده نمی کنند.
- قاب خمشی متوسط:
قاب های خمشی متوسط قاب هایی هستند که می توانند در برابر تغییر شکل های فرا ارتجاعی در حد کم مقاومت کنند. در این قاب ها از مفصل های پلاستیکی در انتهای تیر و در بیرون قسمت اتصال تیر به ستون استفاده می شود. این مفصل های پلاستیکی ظرفیت دورانی دارند. به همین دلیل از سیستم قاب خمشی در مناطقی که احتمال بروز زلزله کم یا متوسط باشد، استفاده می کنند.
قاب های مهاربندی شده
قاب های مهاربندی شده نوع دیگری از انواع قاب ساختمانی است که دارای اعضای قائم، قطری و افقی می باشد. اعضای قائم شامل انواع ستون ها، اعضای قطری شامل انواع مهاربندها و اعضای افقی شامل تیرها می باشند. قاب های مهاربندی شده از سازه در برابر نیروهای جانبی محافظت می کند. قاب های مهاربندی شده در دو شکل همگرا و واگرا اجرا می شوند. در مهاربندها یا بادبندهای همگرا محور اعضای قطری در نقطه ای از تیر یا ستون در محل تقاطع خود به هم نزدیک می شوند. تفاوت اصلی مهاربندهای همگرا و واگرا نیز در همین موضوع است. برعکس مهاربندهای همگرا، در مهاربندهای واگرا قطرها همدیگر را قطع نکرده و از یک نقطه عبور نمی کنند.